Thyateira’daki İlk Kilise
Thyateira, Hristiyanlığı kabul eden ilk yedi topluluktan birisini barındırdığı için çeşitli araştırmalarda bu kentte erken dönemlere ait (M.S. I.-II. yy.) bir kilise yapısının varlığı üzerine değişik yorumlar yapılmıştır. Ancak İncil’de sözü edilen bu yedi kilise, birer kilise yapısı-binası (ἐκκλησία-ekklesia) olarak düşünülmemelidir. Burada anlatılmak istenen, Hristiyanlığı kabul eden ilk 7 cemaatin bulunduğu, döneminin güçlü ekonomisine sahip, önemli yol güzergahlarında yer alan, kalabalık nüfusa sahip yerleşimlerdir. Bunun ötesinde şüphesiz bu 7 kentte, ilk Hristiyanlık dönemlerinde de ritüeller için ayrılan kamusal birer yapı da olabilir. Ancak bu yapının, M.S. 379’da tahta çıkan ve M.S. 391 yılında Hristiyanlığı Roma İmparatorluğu’nun resmi dini yapan I. Theodosius (M.S. 347-395) zamanında ya da en azından Büyük Konstantin’in (I.Konstantinus) tüm inançlara ve dolayısıyla Hristiyanlığa karşı hoşgörüyü sağlayan M.S. 313’deki Milano Fermanı sonrası yapılabileceği pek unutulmamalıdır. Bu tarihe kadar ayinler ancak ibadethane gibi kullanılan bazı evlerde ya da evlerin bu amaçla düzenlenen kısımlarında gerçekleştirilmekteydi. Bu verilerden hareketle, Akhisar’da arkeolojik çalışmalarla bulunabilecek en erken tarihli kilise yapısı (binası) M.S. IV. yüzyıldan daha erken bir tarihten olamaz. Milano Fermanı sonrasındaki süreçte bazı kilise binaları yapıldığı gibi, eskiden kullanılan özellikle “bazilikalar” bu amaçla da kullanılmaya başlanacaktır.
Thyateiralı Ünlü Hukukçu Licinius Rufinus
Bu metni bizlere kazandıran Prof.Dr. Hasan Malay’a teşekkür ederiz.
Yazıtın Çevirisi:
«Hayırlı Olsun! Bahçıvanlar Derneği, İmparator Meclisi’nin üyesi, Grekçe mektuplardan sorumlu yazman, İmparator’un hocası, genel maliye sorumlusu,
imparatora yapılan bireysel başvurulardan sorumlu yazman,Roma İmparatorluğu’nun adalet sorumlusu (Praetor), Noricum Eyaleti nin (bugünkü Avusturya-Slovenya) valisi, geleneksel Titus Tatius kültünün rahibi, Yirmiler Meclisi’nin (Vigintiviri) üyesi, Caesar’ın (Gordianus) seçilmiş dostu (Amicus), birçok kez imparatorlara elçi olarak giden ve öz vatanını (Thyateira) tüm haklarına kavuşturan, atlı sınıfına mensup, görkemli Senatör M. Gnaeus Licinius Rufinus’u, kente (Thyateira’ya ) karşı olan cömertliği birçok büyük projeyi gerçekleştirmesi ve toplum ve bireylerin hamisi olması nedeniyle (bir heykelini dikerek) onurlandırdı».
Continue Reading