Hastane Höyüğü Üzerinde Yer Alan Mermer Lahit
Kaynakça;P.Herrmann, Tituli Asiae Minoris V, 2, 1989, (TAM) 1142 no’lu yazıt, Levha 14.
(Lahitten söz eden ilk basılı eser Ricaut’a aittir (Ricaut 1679, 75). Wheler ise 1682 tarihli yayınında Akhisar’a yaptığı inceleme gezisinde gördüğü lahitle ilgili önemli bir ayrıntı vererek Mustafa Ağa’nın evinin avlusunda durduğunu belirtir.( İncelemeyi 1675 yılında yapsa da yayının 1682 tarihine aittir; Wheler 1682, s.231).
İçeriği:Yazıtından dolayı M.S. II. yy’a tarihlenen lahit Fabius Zosimos adında bir Romalıya aittir. Yazıt, Güney Mezopotamya ile Basra Körfezi’nin kuzeydoğusundaki topraklar yani Khaldaia (Keldani Ülkesi) ana yurtları olmak üzere Ortadoğu’nun önemli halklarından olan Khaldaioi (Keldaniler)den söz ettiği için önemlidir. Ayrıca yazıtta bahsedilen Sambatheion kelimesinin Sambathe’ye ait bir tapınak mı yoksa erken döneme ait bir Sinagog mu olduğu tam olarak anlaşılamamıştır. Sonuç olarak, bu lahitin üzerindeki yazıt, Akhisar’da (Thyateira’da) M.S.2. yüzyılda, Keldanilerin de yaşadığının ispatıdır.
(Yunanca orjinalinden yaptığı çeviri için sayın Prof.Dr. Hasan Malay’a teşekkür ederiz.)
Türkçe Çevirisi:
«Fabius Zosimos, kendisi ve pek sevgili eşi Aurelia Pontiane için yaptırdığı lahdi, Khaldaia’lıların semtindeki Sambatheion’un karşısına, resmî caddenin üzerindeki uygun bir yere yerleştirdi. Hiç kimse bu mezara bir başkasını gömmeye yetkili değildir. Eğer biri buna teşebbüs eder veya buna aykırı davranırsa, hem Thyateira kentine 1500 gümüş Dinar ve hem de kutsal imparatorluk hazinesine 2500 Dinar (ceza) ödeyecek ve aynı zamanda mezar hırsızlığı yasasına karşı gelmiş sayılacaktır. Bu yazıtın ikinci kopyası arşive teslim edilmiş olup; görkemli Thyateira kentindeki tüm bu işlemler, Catillius Severus’un valilik yaptığı yılın Audnaios ayının 13. günü resmî görevli İulianus oğlu Menophilos tarafından yürütülmüştür».
Yunanca
Ayrıntılı Bilgi İçin:http://www.hasanmalay.com/index.php?option=com_content&view=article&id=78:roma-devrinde-thyateirada-akhisar-keldaniler&catid=3:f&Itemid=113
Ulu Cami’nin bulunduğu alanda önceki kilisenin apsisinin temel duvar kalıntıları (apsisin üzeri günümüzde caminin bahçesinde yer almakta olup döşeme taşıyla örtülüdür) (Resim Kaynakçası; O.F.A.Meinardus, The Greeks of Thyatira, Atina, 1974, Sayfa 100). St.Basil Kilisesi burada ya da Köfünlü Camii civarında olmalıydı (Elliott 1838; C.B. Elliott, Travels in the Three Great Empires of Austria, Russia and Turkey, Vol.I-II, London, 1838, s.108-110).
Thyateiralı Ünlü Bir Kişi Gramer Bilgini Nikandros
Ünlü gramer bilgini Thyateiralı Nikandros M.Ö. III. ya da II. yüzyılda yaşamıştır. Hakkında çok fazla bilgi olmasa da ünlü bir gramerci olduğu diğer yazarların verdiği bilgilerden anlaşılmaktadır.
Akhisar Müzesi’nin bahçesindeki bir heykel kaidesinde yer alan yazıt
Akhisar Müzesi’nin bahçesinde (ön cephe, sağ köşede) yer alan bir heykel kaidesindeki yazıtta, kendilerine “Akmastai” adını veren bir spor kulübünün üyelerinin yaptığı bir onurlandırmadan söz edilmektedir .Uzun yıllardır bilinen bu yazıt hakkında sayın Prof.Dr.Hasan Malay’ın çevirisi aşağıda verilmiştir. Kendisine tekrar teşekkür ederiz;
“Hayırlı olsun! Akmastai (spor) Derneği’nin görkemli meclisi, Asiarkh (rahip) ve hatip ve tapınak kurucusu Aurelius Athenaios ile senatör soyundan gelen Asia Eyalet’i başrahibesi Flavia Priskilla’nın torunları ve atlı sınıfına mensup olan ve imparatorun tapınağının kurucusu olan Marcus Aurelius Priskillianos’un oğlu olan Marcus Aurelius Priskillanos Satorneilos’u bu heykel kaidesi ile onurlandırdı”.